Akdeniz, uzun süredir hem bir köprü hem de bir sınır olarak hayal edilmiştir — dolaşımın, karşılaşmanın ve iç içe geçmenin mekânı olduğu kadar kopuşun, dışlamanın ve tartışmalı aidiyetin de alanıdır. Fernand Braudel (1949/1972), burayı medeniyetlerin buluşma yeri olarak betimlerken, daha güncel yaklaşımlar (Herzfeld 2005; Ben-Yehoyada 2017; Tziovas 2021) hareketlilik ve durağanlık, melezlik ve özcülük, yakınlık ve yabancılaşma arasındaki gerilimleri ortaya koymaktadır. Akdeniz, sessel bağlantı ve kopukluk alanıdır. Deniz, maddi ve metaforik bir güç olarak, hareket ve durgunluk, bağlantı ve kopukluk dinamiklerini şekillendirmeye devam etmektedir.

 

Şair Gherasim Luca’nın Tourbillon d’être eserinden ilhamla, Akdeniz coğrafyasında müziğin nasıl bir ses girdabı gibi işlediğini sorgulamaya davet ediyoruz. Seslerin, çalgıların ve ritimlerin döndüğü, çarpıştığı ve yeniden birleştiği bir kasırga. Luca’nın dili ve sesi kekeme bir yankıya dönüştürmesi gibi, Akdeniz’de müzik de dizileri, modları ve ritimleri—makam, nûba, polifoni, heterofoni ve daha fazlası—bükerek ve kırarak bağlantı, kopukluk, köklenme ve yer değiştirme anlarında dolaşımı ve bulanıklığı mümkün kılan sessel alanlar yaratır. Ses, sınırları alan, kaçış çizgileri açan ve farklılıklar arasında ilişkiler üreten bir oluş gücü olmaya devam eder; Deleuze’un kekemelik, tekrar ve yoğunluğu yaratıcı güçler olarak vurgulamasına gönderme yapar.

 

16. ICTMD Akdeniz Müziği Çalışma Grubu Sempozyumu, kendisini müdahale teorisi çerçevesine (Marcus & Fischer 1986; Spivak 1993; Papadopoulos vd. 2008) yerleştirir. Etnografiyi yalnızca betimleme olarak görmekten öteye geçerek, akademik çalışmayı müdahale olarak görüyoruz: dahil olduğu süreçleri sarsan ve yeniden yapılandıran katılımcı, konumlanmış bir eylem. Bu anlamda Akdeniz müziği, eleştirel bir araştırma pratiği olarak işlev görür: dinleme, icra ve eylem yoluyla bilgi; melodinin, ritmin ve sesin spiral kıvrımlarında, sesin bizzat ediminde üretilir. Akademik çalışma da bir girdap, bir kasırga olur; kültürel karşılaşmanın, kopuşun ve yenilenmenin akıntılarıyla birlikte hareket eder.

 

Müdahaleyi ön plana almak, Akdeniz ile akademinin ilişkilenme biçimini yeniden düşünmeyi zorunlu kılar. Akdeniz sadece incelenen bir nesne olarak değil, dijitalleşmenin hızlandığı ve sosyal kopukluk hissinin arttığı bir dönemde, yaşayan ve aracılaştırılmış bir müzakere, gerilim ve ilişkinlik alanı olarak ele alınır. Bağlantıcılık (connectivism) bir öğrenme teorisi olarak bu yaklaşımı yönlendirir: bağlantıya öncelik vermek, bilginin ağsal ve kolektif doğasını vurgular; kopuşa öncelik vermek ise hiyerarşileri pekiştirme, sesleri susturma ve sesin rizomatik karmaşıklıklarını düzleştirme riski taşır.

Müzik, jest ve ses—sansür, kopma, yer değiştirme ve silme aracılığıyla (Stokes 1994; Guilbault 1997; Sugarman 2010)—hem uyumun aracı hem de kopukluğun enstrümanı olarak işlev görür. Göç, sınırların güçlendirilmesi, dijital aracılık ve kültürel politikalarla işaretlenen günümüz koşullarında, bu dinamikler yeni bir aciliyet kazanır. Akdeniz’in sessel girdabı, Luca’nın şiirsel tourbillon’u gibi, tekrar, varyasyon ve kekemeliğin farklılığı silmeden bağlantı yarattığını, zaman, mekân ve duygusal deneyimler boyunca ilişkiler ürettiğini gösterir.

 

16. ICTMD Akdeniz Müziği Çalışma Grubu Sempozyumu, Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı tarafından İzmir'de düzenlenmekte olup, Akdeniz'de tarihsel ve güncel bağlamlarda müzik, ses ve hareketin bağlantı ve kopukluk vektörleri olarak işleyişini araştıran önerileri davet eder. Etnomüzikologları, müzik tarihçilerini, müzik kuramcılarını, antropologları, ses arkeologlarını, performans araştırmacılarını ve uygulayıcıları; sesin, jestin ve hareketin dayanışma ve bölünmeyi şekillendirmedeki çoklu rollerini incelemeye ve müziğin kendisini eleştirel bir araştırma pratiği—sessel, bedensel ve ilişkisel bir bilgi üretim yöntemi— olarak değerlendirmeye çağırıyoruz.

 

 

Bilimsel Kurul